Chiều 17/11, thỏa thuận hợp tác về nghiên cứu khoa học và đào tạo trong lĩnh mật mã hậu lượng tử đã được ký kết giữa Viện Khoa học - Công nghệ mật mã, Ban Cơ yếu Chính phủ và Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Thỏa thuận hợp tác có hiệu lực 5 năm, nhằm đẩy mạnh nghiên cứu chuyên sâu về mật mã hậu lượng tử, nhất là mật mã dựa trên lưới.

Chiều 17/11, tại Hà Nội, Viện Khoa học - Công nghệ mật mã, Ban Cơ yếu Chính phủ và Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác về nghiên cứu khoa học và đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực mật mã hậu lượng tử, với nội dung trọng tâm vào mật mã dựa trên lưới. Sự kiện thúc đẩy mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa hai đơn vị, cũng như góp phần quan trọng trong nhiệm vụ bảo vệ thông tin bí mật nhà nước, bảo đảm an ninh quốc gia cho quá trình chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ.

Trước tình hình công nghệ lượng tử đã trở thành lĩnh vực quan trọng của cạnh tranh địa chính trị, Hoa Kỳ đẩy mạnh xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn mật mã hậu lượng tử nhằm giành ưu thế trong hệ sinh thái thông tin lượng tử tương lai.

Google Cloud đã công bố Dự báo An ninh mạng năm 2025, cung cấp phân tích chi tiết về bối cảnh mối đe dọa mới nổi và các xu hướng bảo mật chính mà các tổ chức trên toàn thế giới nên chuẩn bị, trong đó trí tuệ nhân tạo (AI), địa chính trị và tội phạm mạng là những yếu tố trọng tâm. Báo cáo cũng đã thông tin chi tiết về chiến thuật của tội phạm mạng, đưa ra khuyến nghị giúp tăng cường bảo mật trong năm tới.

Tháng 7/2022, Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Mỹ (NIST) đã công bố 4 thuật toán mật mã hậu lượng tử sẽ được chuẩn hóa. Ba trong số 4 thuật toán này (CRYSTALS-Kyber, CRYSTAL Dilithium và Falcon) dựa trên lưới [1]. Năm 2023, hai nhà nghiên cứu mật mã Keegan Ryan và Nadia Heninger ở Đại học Canifornia San Diego đã cải tiến một kỹ thuật nổi tiếng để rút gọn cơ sở lưới, mở ra những con đường mới cho các thí nghiệm thực tế về mật mã và toán học [2]. Bài báo sẽ giới thiệu tới độc giả thuật toán mật mã LLL gốc và những cải tiến nâng cấp của nó trong công bố mới đây.

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, một bước tiến mới của tiền tệ đã xuất hiện, đó là tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (Central bank digital currency - CBDC), nhằm giải quyết những yêu cầu đặt ra trong kỷ nguyên số, nền kinh tế số cũng như thúc đẩy phổ cập tài chính, đổi mới sáng tạo và thanh toán xuyên biên giới. Đối với Việt Nam, vấn đề quan trọng nhất của hệ thống tiền kỹ thuật số là “kiểm soát, làm chủ hoàn toàn” về mặt công nghệ, kỹ thuật, trong đó việc bảo đảm an toàn hệ thống là một trong những yêu cầu đặc biệt. Trên quan điểm này, thời gian qua Ban Cơ yếu Chính phủ đã tổ chức nghiên cứu chuyên sâu về tiền kỹ thuật số sử dụng công nghệ sổ cái phân tán và chuỗi khối. Bài viết này nhóm tác giả sẽ cung cấp một số thông tin liên quan đến công nghệ và giải pháp bảo đảm an toàn, bảo mật cho hệ thống CBDC.

Ngày 21/8, Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh mạng (CISA ), Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) và Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Hoa Kỳ (NIST) đã công bố thông cáo về tác động của năng lực lượng tử. Ba cơ quan này kêu gọi tất cả các tổ chức, đặc biệt là những tổ chức hỗ trợ cơ sở hạ tầng quan trọng cần sớm lập kế hoạch cho việc chuyển đổi sang các tiêu chuẩn mật mã hậu lượng tử (PQC) bằng cách phát triển lộ trình sẵn sàng lượng tử.

Hệ mật McEliece là một hệ mật khóa công khai đầu tiên dựa trên lý thuyết mã hóa đại số với độ an toàn phụ thuộc vào độ khó của bài toán giải mã theo syndrome (thuộc mã khối tuyến tỉnh). Hệ mật McEliece là một trong 4 hệ mật lọt vào vòng 4 cuộc thi mật mã hậu lượng tử của NIST. Bài báo sẽ trình bày về hệ mật McEliece và một số tấn công lên hệ mật này.

Trong bài viết này, các tác giả tập trung phân tích quá trình chuẩn hóa các thuật toán an toàn lượng tử của NIST, dự án mật mã hậu lượng tử về PQC và dự án tiêu chuẩn về chữ ký số dựa trên hàm băm NIST SP 800 - 208 cập nhật nỗ lực chuẩn hóa về mật mã hậu lượng tử của Viện tiêu chuẩn quốc gia Hoa Kỳ. Chuẩn hóa của một số tổ chức khác sẽ được tiếp tục giới thiệu trong các phần tiếp theo của bài báo.