Trước diễn biến phức tạp của tình hình an ninh mạng toàn cầu, Cơ quan An ninh mạng và Cơ sở hạ tầng Hoa Kỳ (CISA) cùng các cơ quan chuyên trách quốc tế đã phát đi cảnh báo về một loại phần mềm gián điệp mới mang tên Sturnus, có khả năng vượt qua cơ chế mã hóa trên các ứng dụng nhắn tin phổ biến như Signal, Telegram hay WhatsApp. Đây được xem là mối đe dọa nghiêm trọng đối với quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân của người dùng điện thoại thông minh.

Một tác nhân đe dọa đã khai thác lỗ hổng bảo mật zero-day trong thư viện xử lý hình ảnh Android của Samsung, để triển khai phần mềm gián điệp chưa từng biết đến có tên là “LandFall”, bằng cách sử dụng hình ảnh độc hại được gửi qua WhatsApp.

Ngày 05/02, chính phủ Italy cho biết đã nhận được thông báo của WhatsApp về việc có 07 người dùng điện thoại di động trở thành mục tiêu của một phần mềm gián điệp qua dịch vụ tin nhắn này. Chính phủ Italy nhấn mạnh đây là sự cố đặc biệt nghiêm trọng.

Báo cáo mới đây của hãng bảo mật Zscaler (Mỹ) cho biết, Google Play - Cửa hàng ứng dụng chính thức dành cho Android, đã phân phối hơn 200 ứng dụng độc hại trong vòng một năm qua, với tổng số lượt tải xuống gần 8 triệu.

Các nhà nghiên cứu đã cảnh báo về một phần mềm gián điệp có tên Cuckoo trên hệ thống MacOS của Apple. Cuckoo có thể tồn tại lâu dài trên các máy tính mục tiêu và hoạt động như một phần mềm gián điệp, có khả năng thu thập thông tin từ các máy chủ đã bị nhiễm.

Mã độc không sử dụng tệp (fileless malware hay mã độc fileless) còn có tên gọi khác là “non-malware”, “memory-based malware”. Đây là mối đe dọa không xuất hiện ở một tệp cụ thể, mà thường nằm ở các đoạn mã được lưu trữ trên RAM, do vậy các phần mềm anti-virus hầu như không thể phát hiện được. Thay vào đó, kẻ tấn công sử dụng các kỹ thuật như tiêm lỗi vào bộ nhớ, lợi dụng các công cụ hệ thống tích hợp và sử dụng các ngôn ngữ kịch bản để thực hiện các hoạt động độc hại trực tiếp trong bộ nhớ của hệ thống. Bài báo tìm hiểu về hình thức tấn công bằng mã độc fileless và đề xuất một số giải pháp phòng chống mối đe dọa tinh vi này.

Ba lỗ hổng zero-day được Apple vá vào ngày 21/9/2023 đã bị lợi dụng để phát tán phần mềm gián điệp có tên “Predator” như là một phần của chuỗi tấn công khai tác iPhone, nhắm mục tiêu vào cựu thành viên quốc hội Ai Cập, ông Ahmed Eltantawy trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 9/2023.

Ba ứng dụng Android trên cửa hàng ứng dụng Google Play đã được các tin tặc sử dụng để thu thập thông tin tình báo từ các thiết bị được nhắm mục tiêu, bao gồm dữ liệu vị trí và danh sách liên hệ của nạn nhân.

Hiện nay, trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng cả về số lượng lẫn quy mô nhắm vào đối tượng là người dùng sử dụng Smartphone, các phương thức tấn công cũng vì thế được tin tặc thay đổi và phát triển với mức độ tinh vi hơn, đặc biệt là các phần mềm, ứng dụng độc hại được sử dụng để theo dõi, đánh cắp thông tin dữ liệu. Do đó, mỗi cá nhân nên trang bị những kỹ năng cần thiết giúp nhận biết và bảo vệ các thiết bị smartphone của chính mình. Để làm rõ điều này, bài báo sau đây sẽ cung cấp đến độc giả cách thức phát phát hiện phần mềm gián điệp dựa vào các dấu hiệu và một số tùy chọn để gỡ bỏ, ngăn chặn các cuộc tấn công độc hại.

Phòng thí nghiệm trọng điểm An toàn thông tin đã đề xuất xây dựng một hệ thống giám sát, chống thất thoát dữ liệu và diệt các PMGĐ, bao gồm phần cứng và phần mềm. Phần cứng là máy chủ DNS Sinkhole với nhiệm vụ kiểm soát, điều khiển các kết nối độc hại về địa chỉ IP an toàn (IP Sinkhole). Phần mềm là AV-DLP (antivirus - chống thất thoát dữ liệu) với 3 chức năng: giám sát, cảnh báo máy tính trạm có truy vấn đến tên miền độc hại; ngăn chặn các hành vi đánh cắp thông tin trong máy tính rồi gửi đến máy chủ C phát hiện và tiêu diệt PMGĐ dựa trên hành vi khi chúng hoạt động.