Nhìn lại những bước đi đầu tiên tạo dựng cơ sở sản xuất máy mã công nghệ vi xử lý

16:44 | 09/09/2025

Thập niên 70 - 80 của thế kỷ XX là giai đoạn đất nước đang trong hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, khi vừa bước ra khỏi chiến tranh, vừa chịu sự bao vây cấm vận ngặt nghèo từ Mỹ và các nước phương Tây. Hạ tầng công nghiệp còn lạc hậu, nguồn vật tư kỹ thuật vô cùng khan hiếm từ dây quấn, chân linh kiện, đến bảng bakelit (tiền thân của bảng mạch in) đều phải tận dụng, tiết kiệm đến từng chi tiết nhỏ. Trong điều kiện đó, các kỹ sư, cán bộ khoa học kỹ thuật của ngành Cơ yếu vẫn kiên trì nghiên cứu, sáng tạo và chế tạo thủ công từng linh kiện, từng cụm mạch điện tử, với sự trợ giúp không thể thiếu của những dụng cụ như bút quấn dây và kìm tuốt dây. Đây chính là hai công cụ cơ bản để lắp ráp, hàn nối linh kiện điện tử trên bảng mạch thủ công thay thế cho các dây chuyền công nghiệp mạch in hiện đại chưa thể có ở thời điểm đó. 

Quá trình sản xuất yêu cầu độ chính xác cao, sự tỉ mỉ và tay nghề khéo léo, thể hiện rõ năng lực sáng tạo và quyết tâm vượt khó của đội ngũ cán bộ kỹ thuật của ngành Cơ yếu. Đặc biệt, nhiều sản phẩm trong thời kỳ này đã ứng dụng kỹ thuật vi xử lý (microprocessor) một hướng đi tiên phong, đặt nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ cao ở Ban Cơ yếu Chính phủ trong các giai đoạn tiếp theo. 

Với những công cụ thô sơ, thủ công như bút quấn dây và kìm tuốt dây, tưởng chừng đơn giản nhưng lại là phương tiện chủ lực vào thời điểm ấy. Nhờ những công cụ này, các cán bộ Cơ yếu đã sản xuất được hàng trăm máy mã phục vụ các trung tâm mã dịch lớn trên cả nước trong những năm 90 của thế kỷ trước. Những thiết bị đó đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao năng lực truyền tin mật, bảo đảm thông suốt và an toàn trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập.

Từ những nỗ lực ban đầu đó cùng với sự lao động kiên cường và tinh thần sáng tạo không ngừng, Cục Quản lý kỹ thuật nghiệp vụ mật mã (Ban Cơ yếu Chính phủ) đã xây dựng nên một quy trình sản xuất thiết bị điện tử ứng dụng kỹ thuật vi xử lý, đây là một trong những cơ sở đầu tiên tại Ban, ngành làm chủ công nghệ này. Qua nhiều năm phát triển, từ những bàn tay thủ công, khi bàn giao về nhà máy sản xuất thiết bị mật mã M2 (Ban Cơ yếu Chính phủ) đã vươn lên trở thành một cơ sở sản xuất hiện đại, có mức độ tự động hóa cao, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong nhiều khâu sản xuất hiện nay.

Có thể tự hào rằng chính những cán bộ Cơ yếu âm thầm bên những chiếc bút quấn dây, kìm tuốt dây năm xưa đã đặt những viên gạch đầu tiên cho một ngành sản xuất máy mã điện tử Việt Nam tiến lên chính quy, bài bản, hiện đại. Đó không chỉ là quá trình tạo dựng cơ sở sản xuất, mà là hành trình xây dựng niềm tin, thắp lửa cho những thế hệ tiếp theo, những người sẽ tiếp tục sứ mệnh phát triển công nghiệp công nghệ cao, góp phần đưa Ngành Cơ yếu tiến lên chính quy và từng bước hiện đại.

Những người thợ thủ công, những kỹ sư năm xưa đã vượt qua gian khó để làm nên điều kỳ diệu. Họ không chỉ tạo ra sản phẩm, mà còn đặt nền móng cho cả một ngành sản xuất phát triển. Từ phòng thí nghiệm nhỏ, từ những chiếc bút quấn tay đơn sơ, từ những mạch điện được hàn bằng tay, họ đã mở ra một cánh cửa công nghệ cho ngành.

Ngày hôm nay, nhìn lại chặng đường đã qua, càng cảm thấy tự hào khi thấy thế hệ cán bộ khoa học trẻ của Ngành đang tiếp tục kế thừa truyền thống ấy. Những bạn trẻ hôm nay có trong tay công cụ hiện đại hơn, kiến thức cập nhật hơn, nhưng cũng đứng trước thách thức mới của thời đại số, của toàn cầu hóa và cạnh tranh quốc tế khốc liệt. Chính vì vậy, chúng tôi mong muốn nhắn gửi đến thế hệ hôm nay: Hãy giữ gìn và phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo và cống hiến của thế hệ đi trước. Hãy tiếp tục học hỏi, đổi mới không ngừng, dám nghĩ, dám làm và không ngại khó khăn. Hãy biến các cơ quan trong Ban và ngành thành những trung tâm đổi mới sáng tạo, những điểm sáng của công nghệ cao Việt Nam trong tương lai.

40 năm - một chặng đường đủ dài để nhìn lại, tri ân và tiếp bước. Hành trình phía trước đang mở ra, niềm tin vẫn luôn cháy sáng nơi đây, nơi từng có những con người đã âm thầm dệt nên kỳ tích từ những chiếc bút quấn dây và kìm tuốt dây giản dị mà bền bỉ ấy.

Để lại bình luận