Theo ông Phạm Anh Tuấn, sau 4 năm triển khai Quyết định 810/QĐ-NHNN, hoạt động chuyển đổi số ngành ngân hàng đã ghi nhận nhiều kết quả đáng tự hào. Cụ thể, tính đến nay, trên 90% giao dịch ngân hàng tại nhiều tổ chức tín dụng được thực hiện qua kênh số, hơn 87% người trưởng thành tại Việt Nam có tài khoản ngân hàng...

Tuy nhiên, trong bối cảnh hoạt động lừa đảo tài chính ngày càng gia tăng về quy mô và mức độ tinh vi, ngành ngân hàng đã đẩy mạnh các biện pháp tăng cường an toàn cho người sử dụng dịch vụ ngân hàng. Một trong những giải pháp đang được thí điểm và sẽ mở rộng thời gian tới là xây dựng kho dữ liệu về tài khoản nghi ngờ gian lận.

Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, trong thời gian tới, bên cạnh các biện pháp kỹ thuật, Ngân hàng Nhà nước cũng đang xây dựng dự thảo sửa đổi Thông tư 17/2024 quy định về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán của tổ chức, cá nhân tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

Kể từ 1/9/2025, việc mở tài khoản tổ chức hoặc cá nhân đều phải xác thực thông qua dữ liệu sinh trắc học, đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng sẽ cấm sử dụng bí danh hay còn gọi là "alias" liên kết với số tài khoản ngân hàng thật và được dùng để nhận/chuyển tiền, đăng nhập, hoặc xác thực giao dịch vì việc này có thể gây hiểu lầm cho người chuyển tiền.

Việc sử dụng tài khoản thay thế số bằng nickname dễ gây nhầm lẫn, thậm chí dẫn đến các vụ chuyển nhầm, bị lừa đảo. Dự thảo yêu cầu tài khoản nhận tiền bắt buộc phải hiển thị bằng số tài khoản cụ thể, không được sử dụng bí danh.

Dự thảo cũng tăng cường kiểm soát với tài khoản của tổ chức. Theo đó, tổ chức muốn mở tài khoản phải đến trực tiếp tại quầy giao dịch của tổ chức tín dụng, không chấp nhận mở tài khoản qua thư hoặc qua ủy quyền. Ngoài ra, sẽ bổ sung quy định yêu cầu thu thập thông tin sinh trắc học của người đại diện pháp luật khi mở tài khoản.

Đặc biệt, dự thảo bổ sung quy định mới áp dụng cho các tổ chức thành lập trong vòng 6 - 9 tháng (khoảng thời gian hoạt động thông thường của các tổ chức lừa đảo, gian lận tài chính). Theo đó, khi thực hiện chuyển tiền, người đại diện pháp luật của tổ chức phải xác thực sinh trắc học tương tự như tài khoản cá nhân. Tuy nhiên, quy định này chỉ áp dụng với các tổ chức có đặc điểm hoạt động tương tự hộ kinh doanh cá thể. Các doanh nghiệp lớn, công ty niêm yết, tập đoàn Nhà nước… sẽ được miễn trừ vì đã có thông tin xác thực đầy đủ.

Để đảm bảo xác thực, Ngân hàng Nhà nước cũng khuyến khích các đơn vị sử dụng ứng dụng VNeID trong việc đối chiếu và xác minh thông tin khách hàng, thay thế các phương thức xác thực qua điện thoại hay NFC truyền thống. Đây được xem là một giải pháp hiệu quả để xử lý các trường hợp mạo danh, thông tin không chính xác khi mở tài khoản ngân hàng.

Dự thảo Thông tư sửa đổi đang trong quá trình hoàn thiện và lấy ý kiến rộng rãi từ các tổ chức tín dụng cũng như người dân. Ngân hàng Nhà nước khẳng định sẽ tiếp thu kỹ lưỡng các ý kiến góp ý nhằm ban hành quy định phù hợp, không gây khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp, lành mạnh.

Ngoài ra, dự kiến toàn ngành ngân hàng sẽ triển khai dịch vụ cảnh báo tài khoản gian lận trong năm 2025. Việc cảnh báo tình trạng nghi ngờ tài khoản gian lận sẽ được hiển thị ngay trên ứng dụng, người chuyển tiền hoàn toàn có quyền quyết định tiếp tục hay dừng giao dịch.

Dữ liệu cảnh báo sẽ được cập nhật liên tục, tránh tình trạng "gán nhãn" sai khiến người dùng bị ảnh hưởng. Song song đó, NHNN và các đơn vị sẽ tổ chức nhiều đoàn kiểm tra để đảm bảo triển khai đồng bộ VNeID trong hoạt động ngân hàng.

Thực tế, từ ngày 1/4/2025, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã thực hiện thí điểm tính năng cảnh báo về tình trạng tài khoản người nhận. Theo đó, khi thực hiện chuyển tiền qua ứng dụng ngân hàng, khách hàng sẽ nhận được thông báo nếu tài khoản người nhận nằm trong diện nghi ngờ gian lận. Việc tiếp tục giao dịch hay không sẽ do khách hàng tự quyết định và hoàn toàn chịu trách nhiệm. Sau gần hai tháng triển khai, đã có hơn 100 tỷ đồng của khách hàng được giữ lại nhờ nhận cảnh báo và dừng giao dịch kịp thời.

Dự kiến, Vietcombank sẽ là ngân hàng tiếp theo triển khai tính năng này từ ngày 30/6 tới đây, sau đó lần lượt là Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) từ ngày 3/7, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) từ 14/7 và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) từ 24/7. Sau khi hoàn thiện triển khai tại các ngân hàng lớn và đánh giá hiệu quả, Ngân hàng Nhà nước dự kiến áp dụng trên toàn hệ thống trong năm nay.

Việc cảnh báo tình trạng nghi ngờ tài khoản gian lận sẽ được hiển thị ngay trên ứng dụng, người chuyển tiền hoàn toàn có quyền quyết định tiếp tục hay dừng giao dịch. Dữ liệu cảnh báo sẽ được cập nhật liên tục, tránh tình trạng "gán nhãn" sai khiến người dùng bị ảnh hưởng. Song song đó, NHNN và các đơn vị sẽ tổ chức nhiều đoàn kiểm tra để đảm bảo triển khai đồng bộ VNeID trong hoạt động ngân hàng.