Toàn cảnh buổi Lễ mở ký Công ước Hà Nội

Sự kiện sẽ diễn ra trong 02 ngày từ 25-26/10/2025, trong đó bao gồm nhiều nội dung, ngoài phiên khai mạc và bế mạc, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao sẽ có 1 phiên thảo luận toàn thể, 1 phiên ký, 4 phiên thảo luận cấp cao và 4 phiên trao đổi bàn tròn, 1 Gala dinner, Triển lãm về Công nghệ do Chính phủ Việt Nam và Ban Thư ký Liên Hợp Quốc phối hợp tổ chức.

Công ước Hà Nội được LHQ khởi xướng từ năm 2019, xuất phát từ nhu cầu cấp bách xây dựng khuôn khổ pháp lý toàn diện để giải quyết các thách thức toàn cầu về an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Sau 8 phiên đàm phán chính thức và 5 phiên họp giữa kỳ kéo dài khoảng 30 tháng (tháng 2/2022 đến tháng 8/2024), trải qua 5 năm đàm phán, Đại hội đồng LHQ đã chính thức đồng thuận thông qua vào ngày 24/12/2024.

Công ước gồm 9 chương và 71 điều khoản, quy định các định nghĩa thống nhất về tội phạm mạng, cơ chế chuyển giao chứng cứ điện tử, các điểm liên lạc 24/7 và các công cụ điều tra chung giữa các quốc gia. Văn kiện này giải quyết những thách thức kỹ thuật và pháp lý bằng cách điều chỉnh các phương thức điều tra hình sự truyền thống cho phù hợp với môi trường công nghệ thông tin và truyền thông, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế. Công ước gửi đi 3 thông điệp rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới.

Thứ nhất, khẳng định cam kết định hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong không gian mạng trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Thứ hai, đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau, bởi chỉ khi cùng hợp tác, cùng nâng cao năng lực, chúng ta mới có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững.

Thứ ba, nhấn mạnh mục tiêu cao nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống, phát triển mang lại cơ hội cho tất cả, và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.

Phát biểu tại phiên khai mạc Lễ mở ký Công ước Hà Nội, Chủ tịch nước Lương Cường đã chia sẻ rằng: “Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu, mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia vượt qua các khác biệt, sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung về hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển”.

“Trước những thách thức của tội phạm mạng, Công ước Hà Nội – một công ước đa phương toàn cầu về chống tội phạm mạng ra đời là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết và thượng tôn pháp luật. Năm năm đàm phán, với hàng chục phiên thảo luận và hàng nghìn lượt ý kiến đóng góp, thành quả hôm nay là kết tinh của sự kiên trì, trí tuệ và lòng tin giữa các quốc gia, khi chúng ta cùng lựa chọn đối thoại thay vì đối đầu, hợp tác thay cho chia rẽ”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu tại phiên khai mạc Lễ mở ký Công ước Hà Nội

Sự kiện mở ký Công ước Hà Nội không chỉ là dấu mốc pháp lý, mà còn là minh chứng cho vị thế ngày càng lớn của Việt Nam trên trường quốc tế. Việc lựa chọn Hà Nội làm nơi khởi đầu cho tiến trình ký kết mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, thể hiện niềm tin của cộng đồng quốc tế vào vai trò tích cực, trách nhiệm và uy tín của Việt Nam trong các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh và hợp tác toàn cầu. Công ước Hà Nội được đánh giá là văn kiện có tầm ảnh hưởng toàn cầu, đặt nền tảng pháp lý cho việc điều tra, truy tố và hợp tác quốc tế về tội phạm mạng trong bối cảnh không gian số ngày càng phức tạp. Nhiều chuyên gia nhận định đây là bước tiến quan trọng hướng tới việc thiết lập một “luật chơi chung” trong môi trường mạng, giúp thu hẹp khoảng cách về năng lực số giữa các quốc gia.

Bên cạnh đó, Công ước Hà Nội cũng khuyến khích các nước tăng cường chia sẻ thông tin, đào tạo nhân lực và xây dựng năng lực kỹ thuật nhằm bảo vệ người dân trước các nguy cơ tội phạm mạng xuyên biên giới. Bên cạnh đó, đột phá lớn của Công ước là việc chia sẻ bằng chứng kỹ thuật số xuyên biên giới. Đây vốn là một trở ngại lớn đối với công lý, khi thủ phạm ở một quốc gia, nạn nhân ở quốc gia khác và dữ liệu được lưu trữ ở một nước thứ ba. Theo đó, Công ước cung cấp một lộ trình rõ ràng để các nhà điều tra và công tố viên có thể vượt qua được rào cản này. Đây cũng là một thắng lợi cho các nạn nhân của lạm dụng trực tuyến.

Tại Lễ mở ký, Tổng thư ký LHQ António Guterres cho biết, Công ước Hà Nội là một công cụ pháp lý ràng buộc mạnh mẽ, giúp tăng cường khả năng phòng thủ tập thể của các quốc gia trước tội phạm mạng. Đây là cam kết rằng các quyền con người cơ bản như quyền riêng tư, phẩm giá và an toàn phải được bảo vệ cả trực tuyến lẫn ngoại tuyến. Đây cũng là bằng chứng cho sức mạnh bền vững của chủ nghĩa đa phương trong việc tạo ra giải pháp toàn cầu. Hơn thế nữa, đây là lời cam kết rằng không một quốc gia nào dù phát triển hay đang phát triển sẽ bị bỏ lại đơn độc trước tội phạm mạng.

Ông cũng khẳng định rằng, Lễ mở ký hôm nay là một cột mốc quan trọng trong hành trình chung hướng tới một thế giới số an toàn hơn và đây mới chỉ là khởi đầu. Sức mạnh thật sự của Công ước Hà Nội nằm ở việc chuyển những chữ ký thành hành động cụ thể. Công ước cần được phê chuẩn và có hiệu lực mà không chậm trễ. Công ước phải được thực thi đầy đủ, hiệu quả và các quốc gia ký kết cần tuân thủ và thực hiện mỗi ngày.

Tổng Thư ký LHQ António Guterres phát biểu tại phiên khai mạc Lễ mở ký Công ước Hà Nội

Tại buổi Lễ mở ký, Việt Nam và 63 nước đã cử đại diện ký Công ước Hà Nội trong ngày đầu tiên. Lễ mở ký là một bước trong quy trình pháp lý liên quan đến ban hành và thực thi công ước quốc tế. Sau lễ mở ký, các thành viên tham gia Công ước Hà Nội có thể tiếp tục ký tại trụ sở Liên Hợp Quốc cho đến ngày 31/12/2026.

Trong khuôn khổ của buổi Lễ mở ký là các cuộc tiếp xúc song phương cấp cao, chuỗi sự kiện thảo luận bên lề về các chủ đề "Bảo vệ công dân trong kỷ nguyên chuyển đổi số"; "Hợp tác toàn cầu phòng, chống lừa đảo trực tuyến"; "Triển khai Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng: Nâng cao năng lực là trụ cột của hợp tác toàn cầu"; "Chia sẻ kinh nghiệm điều tra, thu thập chứng cứ điện tử trong các vụ việc liên quan đến tài sản ảo và rửa tiền" và nhiều hoạt động khác.